Hoe je Matcha-thee maakt: jouw gids voor een ochtendritueel

De geschiedenis van matcha is oud en gaat terug tot de 12e eeuw toen de Zen-priester Eisai theezaden uit China naar Japan bracht. Het grootste kenmerk ligt in de productiemethode. Theebladeren worden zorgvuldig gekweekt door direct zonlicht te blokkeren en vervolgens met veel zorg gemalen in stenen molens. In tegenstelling tot gewone thee, waarbij bestanddelen in heet water worden getrokken, kun je bij matcha het hele theeblad consumeren, waardoor je de rijkdom van de natuur kunt genieten zonder ook maar één voedingsstof te verspillen.

De reden dat matcha wereldwijd geliefd is, ligt in de hoge antioxidant eigenschappen. Het is bijzonder rijk aan EGCG (Epigallocatechine gallaat), een type catechine, dat krachtig bijdraagt aan anti-aging verzorging van de huid en ontgifting. Elke ochtend een kopje dient als een drankje dat helpt ongewenste stoffen van binnenuit het lichaam te verwijderen.

Echter, de ware waarde van matcha komt tot uiting in de invloed op de mentale gezondheid. Er was een duidelijke reden waarom Zen-monniken vroeger matcha dronken tijdens lange meditatiesessies. Het is de "L-Theanine," een component die ook voorkomt in hartige umami. Dit stimuleert alfa-golven in de hersenen, waardoor een staat ontstaat waarin het bewustzijn scherp is terwijl je toch diep ontspannen blijft (Kalm Alert). Matcha wordt daarom vaak gedronken voor yoga of mindfulness omdat het dat gevoel van "afstemmen" geeft.

Hier ligt ook het verschil met koffie. Veel mensen hebben moeite met de plotselinge opwinding die koffie veroorzaakt en de daaropvolgende lusteloosheid (cafeïnecrash). Aan de andere kant werkt de L-Theanine in matcha om de opname van cafeïne te matigen, wat meestal zorgt voor een zachte werking die enkele uren aanhoudt. Het biedt een stille, krachtige concentratie zonder prikkelbaarheid of angst. Daarom wordt matcha gezien als de optimale oplossing voor de start van de drukke ochtend van de moderne mens.

Voor heerlijke matcha zijn "juiste gereedschappen" net zo onmisbaar als "hoogwaardige matchapoeder." Vaak denkt men dat "een lepel en een mok genoeg zijn," maar daarmee is het moeilijk om de romige smaak die inherent is aan matcha of het proces van het kalmeren van de geest volledig te ervaren. We introduceren drie essentiële items die je keuken veranderen in een kleine theekamer.

De Chasen is een gespecialiseerd gereedschap om matcha op te kloppen. Bamboe, met fijn gespleten uiteinden, omarmt tegelijk het hete water en de lucht, waarbij het de letter "M" of "W" tekent. Door deze beweging ontstaat een zijdeachtig glad schuim (Micro-schuim) — iets wat nooit kan worden nagebootst met een metalen garde of lepel. Dit schuim haalt de scherpe bitterheid van matcha weg en transformeert het in een verrassend zachte en zoete mondgevoel.

Daarnaast is er ook het aspect van het genieten van het "geluid" van de Chasen. Het zachte, droge geluid van bamboe dat tegen de kom strijkt. Terwijl je naar dat ritme luistert, wordt je ademhaling vanzelf dieper en voel je je hartslag kalmeren. In tegenstelling tot het ratelende geluid van metaal, brengt het geluid van bamboe je bewustzijn terug naar het "hier en nu," waardoor het kloppen van thee zelf een meditatieve ervaring wordt.

Waarom gebruik je een "Matcha Kom (Chawan)" in plaats van een mok? De belangrijkste reden is het creëren van "ruimte." Om het fijne schuim te maken dat de voorwaarde is voor heerlijke matcha, moet je de Chasen snel heen en weer kloppen. In een mok met een smalle diameter wordt die beweging beperkt, waardoor het gemakkelijk is dat er klontjes achterblijven. Een matcha kom, met zijn brede bodem en zachte kromming, is ontworpen als een "podium" waarop de Chasen vrij kan bewegen.

En bovenal is een matcha kom gemaakt met het idee dat je hem "met beide handen vasthoudt." Je ondersteunt de kom zonder handvat met je hele handpalmen, voelt de textuur van het aardewerk en de warmte die wordt doorgegeven. Deze tastbare ervaring zorgt voor een diepe ontspanning. Vooral vormen zoals de "Ubaguchi," waarbij de rand licht naar binnen buigt, zijn een uiting van "Omotenashi" (zorg/gastvrijheid) om te voorkomen dat thee morst en om het drinkgebaar mooi te laten lijken. Een vat dat functionele schoonheid en vriendelijkheid combineert, creëert de ultieme theekom.

Als je streeft naar een professionele afwerking, is er een heel eenvoudig en effectief geheim. Dat is "Zeven." Matcha, als fijn poeder, heeft de eigenschap om gemakkelijk kleine klontjes te vormen door statische elektriciteit of vochtigheid. Als je heet water er direct op giet, barsten de klontjes in je mond, waardoor je bitterheid proeft of de textuur verpest wordt.

Net voor het kloppen zeef je het poeder voorzichtig met een theelepel. De paar seconden die je besteedt aan het zien neerdwarrelen van matcha als poedersneeuw worden het "Ma" (ruimte/pauze) die de overgang maakt van een druk dagelijks leven naar een moment van ritueel. Deze extra stap niet overslaan is de snelste weg naar een gladde, gelijkmatig opgeloste, zalige kop.

We introduceren de methode voor het maken van "Usucha" (dunne thee), die het meest bekend is in Japanse huishoudens en theebijeenkomsten. Kenmerken zijn het luchtige schuim en een lichte mondgevoel. De gouden verhouding is ongeveer 70ml heet water voor ongeveer 2g matcha (2 scheppen met een theelepel). Als je deze balans onthoudt, kun je altijd stabiele heerlijkheid reproduceren. Laten we onze geest kalmeren en in de keuken gaan staan.

Giet eerst heet water in de matcha kom. Dit voorkomt dat de temperatuur van de thee daalt in een koude kom, maar er is een nog belangrijker doel genaamd "Chasen Toshi." Door de uiteinden van de Chasen zachtjes in het hete water te draaien, laat je het droge, harde bamboe vocht opnemen en soepel worden. Dit voorkomt dat de uiteinden breken tijdens het kloppen en verhoogt de elasticiteit, waardoor het makkelijker wordt om fijn schuim te maken.

Als de kom en Chasen zijn verwarmd, gooi je het hete water weg en veeg je het vocht in de kom volledig af met een schone doek. Dit is uiterst belangrijk. Als er ook maar een druppel water achterblijft, wordt het poeder nat en klontert het zodra je de matcha erin doet, wat mooi schuimen belemmert. Het ritueel begint met de beweging van het zorgvuldig en met aandacht afvegen van de kom.

Doe ongeveer 2g (een volle theelepel) matcha in de verwarmde kom. Zeef het dan zeker met een zeef. Zoals eerder genoemd, heeft matcha zeer fijne deeltjes en klontert het gemakkelijk. Als je er direct heet water op giet, barsten de niet-opgeloste klontjes in je mond en veroorzaken een scherpe smaak.

De matcha die als poedersneeuw door de zeef valt, bevat lucht en is luchtig. Met deze extra stap verbetert het mengen op het moment dat je heet water giet aanzienlijk, en begint er romig schuim te ontstaan door slechts een paar keer met de Chasen te kloppen. De kortste weg naar heerlijke matcha is om zonder haast te zeven.

Dit is bepalend voor de smaak. Vermijd kokend water (100°C / 212°F) direct uit de waterkoker. Dit haalt meer bitterheid naar boven dan aminozuren (umami), wat resulteert in een sterke bitterheid. Het zorgt ook voor slecht schuim en het schuim verdwijnt snel. Het is het beste om het gekookte water eerst in een andere container te gieten om het iets te laten afkoelen tot ongeveer 80°C (176°F).

Giet ongeveer 70ml heet water voorzichtig langs de rand van de kom zodat het niet direct op het matchapoeder valt. Op het moment dat de stoom opstijgt en de geur van jong gras zacht verspreidt, probeer diep adem te halen. Heet water op de juiste temperatuur haalt de geurcomponenten maximaal naar boven en creëert een perfecte balans tussen zoetheid en bitterheid.

Tenslotte is het de beurt aan de Chasen. Houd de Chasen licht vast met je duim, wijs- en middelvinger en laat hem iets zweven zodat hij de bodem van de kom niet raakt. Meng eerst langzaam om de matcha die op de bodem ligt te mengen met het hete water, en verhoog dan de snelheid. In plaats van een cirkel te tekenen, gebruik je een polsslag om hem snel heen en weer te bewegen, alsof je de letter "M" of "W" tekent.

Je hoeft je hele arm niet te gebruiken. Ontspan je schouders en concentreer je op het ritmisch bewegen van alleen je pols. Als je blijft bewegen met het beeld dat je lucht in het hete water duwt terwijl je luistert naar het "shaka-shaka" geluid van bamboe, wordt het oppervlak geleidelijk bedekt met helder groen schuim (Micro-schuim). Het is het meest mindful moment waarin je onzelfzuchtig kunt worden.

Als er fijn schuim over het hele oppervlak staat, vertraag dan het kloppen. Beweeg zachtjes alsof je het oppervlak streelt met de uiteinden van de Chasen om resterende grote bellen te breken en de textuur van het schuim gelijkmatig te maken. Teken tenslotte een cirkel met de Chasen en til hem rustig op vanuit het midden zodat het midden luchtig omhoog komt. Hiermee is een kop met een fluweelachtige mondgevoel en ook mooi om te zien voltooid.

Er kunnen dagen zijn dat je denkt dat "kloppen met een Chasen een hoge drempel is," of momenten waarop je het liever wat eenvoudiger wilt. Op zulke momenten hoef je je niet strikt aan de traditionele etiquette te houden. Matcha is ook een "veelzijdig poeder" met een breder scala aan bereidingswijzen dan koffie. We introduceren café-stijl manieren om ervan te genieten die zelfs beginners niet kunnen mislukken.

Als je de bitterheid in pure matcha voelt, probeer dan een latte. Het vetgehalte en de zoetheid van melk omhullen de scherpe rand van matcha en benadrukken de rijke Umami op de achtergrond. Een bijzonder aanbevolen combinatie is "Havermelk." De natuurlijke zoetheid afkomstig van granen past perfect bij de aardse geur van matcha, wat resulteert in een romige kop die zelfs zonder suiker voldoende bevredigend is.

De truc om een café-waardige smaak thuis te reproduceren is om eerst een "rijke matchapasta" te maken voordat je de melk giet. Doe matcha (ongeveer 2,5g) en een kleine hoeveelheid warm water (ongeveer 30ml) in een kom of kop en meng het met een lepel alsof je kneedt tot een geconcentreerde vloeistof. Als je zoetheid wilt toevoegen, doe dat dan in deze fase. Door melk in deze "geconcentreerde basis" te gieten, wordt de smaak niet vaag en krijg je een latte met een stevige body.

Op hete zomerdagen of ochtenden waarop kokend water een klus lijkt, is Cold Brew je bondgenoot. Omdat het met koud water wordt getrokken zonder hitte, komen bittere componenten moeilijk naar boven en valt een heldere zoetheid met transparantie op. Zelfs voor mensen die gevoelig zijn voor hitte (kattentong) en geen hete thee lusten, zou deze stijl je in staat moeten stellen de originele smaak van matcha stressvrij te genieten.

De methode is heel eenvoudig. Maak een matchapasta door matcha (2g) met heet water te kneden. Voeg vervolgens water (200ml) toe om de pasta op te lossen, roer en giet het simpelweg in een glas met ijs. Het is een perfect drankje voor hete zomerdagen waarbij je de verfrissende smaak van matcha volledig kunt voelen.

Een Matcha Kom (Chawan) is meer dan alleen een vloeistofcontainer; het verandert de smaak van de thee fysiek en is een "partner" die je ochtendritueel ondersteunt. Het is niet ongewoon dat mensen verrast zijn als ze voor het eerst een kom vasthouden en vragen: "Verandert de smaak echt zo veel alleen door het vat?" Dat komt omdat de wijsheid en esthetiek van de Japanners, die over honderden jaren zijn verfijnd, erin zijn samengebracht.

Er is een duidelijke bedoeling in de "breedte" en "kromming" van de kom. Om het fijne schuim te creëren dat de voorwaarde is voor heerlijke matcha, is een ruime ruimte (Mikomi) nodig om de Chasen krachtig heen en weer te schudden. In een smalle cilinder zoals een mok kan de Chasen niet bewegen, maar met een matcha kom waar de bodem zacht uitloopt, glijden de uiteinden van de Chasen soepel en stijgt er romig schuim met lucht omhoog.

Ook is "Omotenashi" (zorg) verborgen in de vorm van de drinkrand. Vooral aanbevolen is de vorm genaamd "Ubaguchi," waarbij de rand licht naar binnen buigt. Deze verfijnde kromming houdt de rijke geur binnen de kom zonder te laten ontsnappen, terwijl het tegelijkertijd voorkomt dat de thee eruit spat. Warmte vasthouden, genieten van de geur en mooi drinken. Dit alles wordt gegarandeerd door deze vorm.

Er zijn geen twee identieke matcha kommen gemaakt door het handwerk van Japanse ambachtslieden. De textuur van de klei, het druipen van het glazuur, de oneffenheden van het bakken. We noemen de individualiteit die hierdoor ontstaat "Landschap (Keshiki)" en hebben het gekoesterd. De ruwe textuur en warmte die je niet vindt in fabrieksmatig geproduceerde producten. Het moment dat je hem met beide handen omsluit, wordt de adem van de maker overgedragen en voel je je hart op een vreemde manier kalmeren.

"Ochtendmatcha" is een heilig moment om jezelf onder ogen te zien. Daarom moet je zorgvuldig zijn in het vat dat die tijd deelt. Het vinden van een "bestemde kom" die perfect in je hand past en je stemming verbetert zodra je hem van de plank haalt. Dat zal de eerste stap zijn om ware rijkdom en stilte in je levensstijl uit te nodigen.

Voordat je een nieuwe gewoonte begint, komen er vaak twijfels in je op. We beantwoorden zorgen die beginners vaak hebben, zoals "Is de cafeïne niet te sterk?" of "Is een kom die ik thuis heb niet goed?" Met de juiste kennis wordt je ochtendmatcharitueel dieper en comfortabeler. Gebruik de antwoorden hier als aanwijzingen en zet de eerste stap met vertrouwen.

De tijd die je besteedt aan het kloppen van matcha is een bescheiden maar luxe geschenk om jezelf onder ogen te zien te midden van een druk dagelijks leven. Je hoeft niet te streven naar perfecte etiquette. Kies eerst een favoriete matcha kom die vertrouwd in je hand ligt, beginnend bij de vorm. Dat vat zal elke ochtend veranderen in een kalm "afstemmoment." Geniet van je eigen Ochtendritueel.